Nowelizacja Prawa zamówień publicznych, czyli co warto wiedzieć o waloryzacji wynagrodzenia i zmianach umowy z tym związanych
W dniu 10 listopada 2022 roku weszła w życie ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2022r., poz. 2185), dalej „ustawa zmieniająca”, która wprowadziła zmiany m.in. w ustawie – Prawo zamówień publicznych, dalej jako „ustawa p.z.p.”.
W art. 439 ust. 1 ustawy p.z.p.– w brzmieniu obowiązującym od 10 listopada 2022 roku – wprowadzono obowiązek określenia w umowie o której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia. Poprzednio regulacja ta dotyczyła wyłącznie umów na roboty budowalne lub usługi, która zawarta była na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Odpowiednio do zmian wprowadzonych w ww. przepisie, w art. 439 ust. 5 ustawy p.z.p. przewidziano obowiązek zmiany przez wykonawcę wynagrodzenia przysługującego wykonawcy nie tylko (jak przed zmianą) w umowach na roboty budowlane lub usługi, lecz także dostawy, i których okres obowiązywania przekracza 6 miesięcy (a nie – jak wcześniej – 12 miesięcy). Zgodnie ze zmienionymi w art. 439 ust. 5 pkt. 1 i 2 ustawy p.z.p. wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zmienione zgodnie z ust. 1–3, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: (1) przedmiotem umowy są roboty budowlane, dostawy lub usługi, (2) okres obowiązywania umowy przekracza 6 miesięcy.
Na mocy art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy p.z.p. dopuszczalna jest zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy, a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy. Zmiana tego przepisu polega na wskazaniu wprost, iż zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego, dokonywana na jego podstawie, może dotyczyć w szczególności zmiany wysokości ceny.
Ponadto, w art. 48 ustawy zmieniającej określono zasady zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego zawartej przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej i będącej w toku w tym dniu w związku z istotną zmianą cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć. A zatem, w związku z istotną zmianą cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, dopuszczalna jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego, zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i będącej w toku w tym dniu, bez przeprowadzania nowego postępowania o udzielenie zamówienia, która polega na: (1) zmianie wysokości wynagrodzenia wykonawcy, (2) dodaniu postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy – w przypadku umów, które nie zawierają takich postanowień, (3) zmianie postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy, w szczególności w zakresie maksymalnej wartości zmiany tego wynagrodzenia – w przypadku umów, które zawierają takie postanowienia, (4) zmianie postanowień umowy dotyczących jej wykonania, w szczególności dotyczących: (a) zakresu świadczenia wykonawcy, z czym może wiązać się odpowiadająca jej zmiana wynagrodzenia wykonawcy lub sposobu rozliczenia tego wynagrodzenia, (b) terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenia wykonywania umowy lub jej części, (c) sposobu wykonywania umowy – o ile wzrost wynagrodzenia wykonawcy spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.
Zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy zmieniającej w przypadku gdy zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego dotyczy zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy, o której mowa w ust. 1 pkt 1-3: (1) strony ponoszą zwiększony koszt wykonania zamówienia publicznego w uzgodnionych częściach; (2) sposób zmiany wynagrodzenia może być ustalony z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zmienione zgodnie z ust. 1 pkt 1-3, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę o podwykonawstwo, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy. Zdanie pierwsze stosuje się do umów o podwykonawstwo zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i będących w toku w dniu zmiany wynagrodzenia wykonawcy.
Do postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustawy p.z.p. w brzmieniu dotychczasowym. Taką samą regulację ustawodawca przewidział w stosunku do konkursów.ustaw
