Przegląd najważniejszych zmian w Prawie budowlanym
Dzisiejszy wpis zawiera przegląd najważniejszych zmian w Prawie budowlanym, wprowadzonych ustawą z dnia 13 lutego 2020 roku o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 417).
Przegląd najważniejszych zmian w Prawie budowlanym zaczynamy od zasad uzyskiwania zgody na odstępstwa od przepisów techniczno – budowlanych, czyli przepisów określających warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie oraz warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych. Przed nowelizacją organ administracji architektoniczno–budowlanej mógł udzielić zgody na odstępstwo przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę. Obecnie, zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 2 ustawy, może to również zrobić przed zmianą decyzji pozwolenia na budowę. Przed nowelizacją prawa budowlanego zgoda na odstępstwa od przepisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie lub zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego była udzielana przez organ administracji architektoniczno- budowlanej. Obecnie udziela jej komendant wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w drodze postanowienia. Co istotne, niedopuszczalne jest udzielenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych podczas trwania procedury legalizacji samowoli budowlanej.
Nowelą z dnia 13 lutego 2020 r. wprowadzono do Prawa budowlanego art. 37b, w którym przewidziano termin, w przypadku upływu którego nie będzie możliwe stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę, tj. jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat. W powyższym przypadku, tj. upływu 5-letniego terminu, zastosowanie odpowiednie będzie mieć regulacja przepisu art. 158 § 2 k.p.a. Przepis ten stanowi, że jeżeli nie można stwierdzić nieważności decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2 k.p.a. (w tym przypadku na skutek upływu terminu 5-letniego), organ administracji publicznej ma ustawowy obowiązek ograniczenia się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji. Regulacja ta ma tym bardziej doniosłe znaczenie, gdyż stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę oznacza wyeliminowanie takiej decyzji z obrotu prawnego ze skutkiem ex tunc.
Kolejna bardzo istotna zmiana w prawie budowlanym dotyczy co najmniej 20-letnich samowoli budowlanych. Przepisy ustawy sprzed nowelizacji przewidywały jedno postępowanie w przypadku wszczęcia i prowadzenia robót budowlanych bez zezwolenia czyli tzw. samowoli budowlanej. Po zmianach obowiązuje odrębne postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy. Uproszczono także postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanych lub części obiektów budowlanych zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. Co istotne, w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym, uregulowanym w art. 49f – 49 i ustawy, nie bada się zgodności danej samowoli budowlanej z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
